“Roken maakt je personage niet stoer.”
Tim Oliehoek (44) werkt al bijna 22 jaar in de wereld van televisie, film en series. Hij gaat binnenkort de eerste Nederlandse film voor Disney+ regisseren. In deze film zal er sowieso geen personage te zien zijn met een sigaret of vape. Hij zet zich dan ook graag in voor een Rookvrije Generatie. “Ik heb eigenlijk nooit een hoofdpersonage laten roken in een hedendaags tijdsbeeld om het karakter cooler te maken. Zeker niet voor een jongere doelgroep. Het is ook best ouderwets als je dat wel doet.”
Impact op kijker
“Ik vind dat wij als maker altijd bewust moeten kijken naar wat het doet als je iemand in beeld brengt die een sigaret opsteekt. Je kunt het in uitzonderlijke gevallen niet helemaal vermijden, maar wees je als maker wel bewust van de gevolgen. Het zijn natuurlijk vaak de hoofdpersonages waar je je mee spiegelt. Waar je van gaat houden. Als je die een sigaret laat roken en daarmee vertelt dat hij cool is. Dat heeft enorme impact op kijkers. Die denken: wow, zo cool wil ik ook zijn.”
Mandarijntje
“Onbewust of bewust liet ik vroeger vaak de slechterik een sigaret roken. Het imago van roken was onaantastbaar. Je rookt en je schiet die sigaret weg. Alsof het je niks kan schelen. Met een mooie zware stem. Het is macho. Het is testosteron. Maar dat is ook maar verzonnen destijds. En dat pas echt niet meer bij deze tijd.”
“Pas nog heb ik een serie gedraaid waarin een veteraan uit het leven wil stappen. En hij doet alles voor het laatst: hij haalt een Chinese maaltijd, rookt zijn laatste sigaret, drukt die uit en stapt vervolgens uit het leven. Dat stond beschreven in het scenario. De acteur zei tegen mij: ‘Ik wil eigenlijk niet in beeld roken. Kunnen we daar niet iets anders mee doen?’ Ik vind het alleen maar dapper dat je als acteur of actrice zegt: ‘Ik doe dat liever niet.’ Laten we dat omarmen en in ieder geval met elkaar de discussie aangaan. Want zo kwamen we op het idee om hem een mandarijntje te laten pellen. Het was tegelijkertijd een knipoog naar de film ‘The Godfather’, waar de sinaasappel werd gebruikt om het gevaar in te leiden. Ook is de handeling lieflijk, kinderlijk bijna. Dat maakte hem heel vriendelijk. Dus je tilt het personage op die manier op. Zeker omdat hij daarna het tegenovergestelde doet. Hij pelt dat mandarijntje, glimlacht een beetje en vervolgens stapt hij uit het leven. Dat contrast is veel groter. Ik ben eigenlijk blij dat die acteur niet wilde roken. En dat we daar een alternatief op hebben bedacht. De scène is beter geworden.”
